بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - صفحه اقتصاد -
با پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بسیاری از کارشناسان اقتصادی نگران پیامدهای آن برای اقتصاد ایران هستند. محمود جامساز، اقتصاددان، تاکید می‌کند که تحریم‌های شدیدتر از سوی ترامپ می‌تواند تاثیر منفی بیشتری بر اقتصاد کشور داشته باشد. در ادامه، به بررسی تاثیر این تحولات بر اقتصاد ایران و سیاست‌های لازم برای مقابله با این بحران خواهیم پرداخت.
یک کارشناس اقتصادی، گفت: مسئولانی که معتقدند تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران تاثیری ندارند، بهتر است با دیدی بازتر به تحولات بین‌المللی بنگرند.
محمود جامساز، اظهار داشت: دولت جمهوری اسلامی باید خودش را برای سیاست‌های ترامپ آماده کند و اگر دیپلماسی کشور به‌گونه‌ای باشد که شکاف بین دو کشور را وسیع‌تر کند، قطعا ترامپ با هدف نابودی اقتصاد ایران به اقدامات شدیدتری از جمله تحمیل تحریم‌های بیشتر مبادرت خواهد ورزید.
پس از گمانه‌زنی‌ها و ابهامات فراوان، ساعاتی پیش، نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام شد و دونالد ترامپ، به عنوان چهل‌وهفتمین رئیس جمهوری آمریکا به کاخ سفید رسید. این در حالیست که در حال حاضر، دو دیدگاه اصلی در مورد آینده اقتصاد ایران پس از پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا وجود دارد؛ گروهی از کارشناسان معتقدند که حضور دموکرات‌ها یا جمهوری‌خواهان در کاخ سفید، تفاوت چندانی در وضعیت اقتصاد ایران رقم نمی‌زند. این در حالیست که برخی از صاحب‌نظران اعتقاد دارند که اقتصاد ایران با پیروزی ترامپ، باید منتظر روز‌های دشوارتری باشد. محمود جامساز، اقتصاددان با تاکید بر این نکته که فقط ایران نیست که تحت تاثیر پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا قرار می‌گیرد، توضیح داد: «روند شمارش آراء به‌نحوی بود که احتمال پیروزی ترامپ را قطعی می‌کرد؛ بنابراین پیش از آنکه پیروزی ترامپ بطور رسمی اعلام شود، ارز‌های بسیاری از کشور‌های شرق آسیا در برابر دلار کاهش یافتند و بورس‌ها نیز واکنش نشان دادند.»
او در ادامه به اثر تحریم‌های اقتصادی آمریکا بر اقتصاد ایران پرداخت و گفت: «تحریم‌هایی که ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود بر ایران وضع کرد، به نحوی بود که با خروج او از برجام در اردیبهشت‌ماه سال 1397 تورم ایران که در سال 1396 تک رقمی و 9.6 درصد بود به 31.2 درصد رسید. همچنین نرخ تورم در سال 1398 معادل 41.2 درصد ودر سال 1399 برابر با 47.1 درصد بود؛ بنابراین این آمار‌ها نشان می‌دهند که اقتصاد ایران از تحریم‌هایی که ترامپ وضع کرد، اثرپذیر بوده است.»
او افزود: «با وجود اینکه پس از ترامپ، بایدن به مدت چهار سال رئیس جمهوری آمریکا بود، این تحریم‌ها ادامه یافت. بایدن به دلیل احتمال توافق بر سر احیای برجام با تسامح، چشم بر برخی تحریم‌ها می‌بست، با این حال، اثرات آنها تخلیه نشد. به همین دلیل روند صعودی نرخ تورم تا جایی ادامه پیدا کرد که در سال 1402 به 52.3 درصد رسید. البته این نرخ بر اساس آمار اعلامی بانک مرکزی به قوه قضاییه بود و آمار‌های مرکز آمار ایران، نرخ تورمی کمتری را نشان می‌داد.»
این اقتصاددان تصریح کرد: «ترامپ اخیرا تاکید کرده بود که رویکرد او نسبت به ایران، تنها در مورد توقف مسائل هسته‌ای خواهد بود. با این حال، همین مسئله هم به دولت جمهوری اسلامی این سیگنال را می‌دهد که باید خودش را برای سیاست‌های ترامپ آماده کند. اگر دیپلماسی کشور به‌گونه‌ای باشد که شکاف بین دو کشور را وسیع‌تر کند، قطعا ترامپ با هدف نابودی اقتصاد ایران به اقدامات شدیدتری از جمله تحمیل تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی مبادرت خواهد ورزید.»
او ادامه داد: «این موضوع آثار منفی بر اقتصاد ایران خواهد داشت. قابل ذکر است پیروزی ترامپ از همین حالا نماد بسیار از شرکت‌های بورس را قرمز کرده و دلار را به کریدور هفتم رسانده که حاکی از تاثیرپذیری اقتصاد ایران از فرآیند انتخابات آمریکاست.»
او اضافه کرد: «مسئولانی که معتقدند تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران تاثیری ندارند، بهتر است با دیدی بازتر به تحولات بین‌المللی بنگرند. در غیر این صورت، تصمیماتی اتخاذ خواهند کرد که به سود منافع ملی ایران نخواهد بود.» جامساز در ادامه به موضوع عضویت ایران در پیمان‌های بین‌المللی و نقش احتمالی آنها بر کاهش اثر تحریم‌ها پرداخت و اظهار کرد: «با وجود اینکه ایران عضو پیمان‌های شانگهای و بریکس شده است، این دو پیمان همچنان تاثیر قابل توجهی ندارند. پیمان شانگهای در ابتدا یک پیمان نظامی بوده و سپس مسائل اقتصادی نیز وارد آن شده است و حجم مبادلات اعضای آن نیز خیلی قابل توجه نیست.»
این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: «بریکس کمی قوی‌تر از شانگهای است، اما مجموع تولید ناخالص داخلی اعضای بریکس به 26.9 هزار میلیارد دلار می‌رسد. در حالیکه تولید ناخالص داخلی آمریکا به تنهایی 28.78 هزار میلیارد دلار و اتحادیه اروپا بیش از 48 هزار میلیارد دلار است.»
او در ادامه افزود: «بنابراین بریکس هنوز از قدرت کافی برای کنار گذاشتن دلار برخوردار نیست. به‌ویژه آنکه اعضای بریکس هر کدام با آمریکا تعاملات تجاری دارند و پایبند به تحریم‌های آمریکا در مورد معاملات دلاری با ایران هستند و چین بالاترین مبادلات با آمریکا و بیشترین ذخایر دلار را دارد.»
جامساز در پایان خاطرنشان کرد: «ایجاد یک ارز واحد بین کشور‌های عضو بریکس به زمان بسیار زیادی احتیاج دارد و ایران نمی‌تواند امیدوار باشد که به دلیل عضویت در این گروه، مبادلات دلاری را کنار بگذارد. به نظر می‌رسد که با پیروزی ترامپ در انتخابات آمریکا، اقتصاد ایران بیش از پیش تضعیف شود و دولت باید سیاست خارجی خود را در جهت حفظ منافع ملی کشور تغییر دهد.»